Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1896 γνωστοί και ως Αγώνες της 1ης Ολυμπιάδας, ήταν η πρώτη διεθνής
 |
| Το κύπελλο του Μαραθώνιου |
αθλητική διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων μετά την αναβίωσή τους στη σύγχρονη εποχή. Διοργανώθηκε στην Αθήνα από τις 25 Μαρτίου έως τις 3 Απριλίου 1896 (6 Απριλίου - 15 Απριλίου με το νέο γρηγοριανό Ημερολόγιο).
Επειδή η Αρχαία Ελλάδα ήταν το μέρος που "γεννήθηκαν" οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η Αθήνα θεωρήθηκε ως η ιδανικότερη επιλογή για να φιλοξενήσει και την πρώτη διεξαγωγή των σύγχρονων. Η επιλογή της διοργανώτριας χώρας έγινε σε συνέδριο που οργάνωσε ο Πιερ ντε Κουμπερτέν, Γάλλος παιδαγωγός και ιστορικός, στο Παρίσι, στις 23 Ιουνίου 1894. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) ιδρύθηκε επίσης κατά τη διάρκεια αυτού του συνεδρίου.
Στους αγώνες αυτούς ακούστηκε για πρώτη φορά ο Ολυμπιακός Ύμνος, σε ποίηση Κωστή Παλαμά και μουσική Σπύρου Σαμάρα.
 |
| Ο Σπύρος Λούης |
Ήρωας της πρώτης Ολυμπιάδας, που αποθεώθηκε από τους θεατές, ήταν ο Σπύρος Λούης, του οποίου η νίκη στο Μαραθώνιο πέρασε στο θρύλο... Ο νερουλάς από το Μαρούσι Σπύρος Λούης δε συμπεριλαμβάνονταν ανάμεσα στους γνωστούς αθλητές της εποχής. Για την ακρίβεια δεν υπήρξε ποτέ αθλητής. Κι όμως ο 24χρονος τότε Mαρoυσιώτης έγινε σύμβολο του Mαραθωνίου και ο πιο γνωστός στα πέρατα του κόσμου Ολυμπιονίκης της πρώτης Ολυμπιάδας επειδή πρώτος αυτός νίκησε στην απόσταση, που έτρεξε ο αρχαίος μαραθωνοδρόμος Φειδιππίδης μεταφέροντας το μήνυμα της νίκης των Αθηναίων στο Μαραθώνα. Ο Σπύρος Λούης που είχε γεννηθεί το 1872 και πέθανε το 1940 δεν ξαναπήρε ποτέ του μέρος σε άλλο Μαραθώνιο και ίσως ήταν αυτό που συντήρησε το θρύλο του. Σήμερα, η Ελλάδα τιμώντας τον, έδωσε τ’ όνομα του Ολυμπιακό Στάδιο της Καλογρέζας.
Αν και ο αριθμός των αθλητών που πήραν μέρος ήταν μικρός, παρ'όλα αυτά η συμμετοχή ήταν η μεγαλύτερη μέχρι τότε σε αθλητική διοργάνωση. Οι Αγώνες είχαν μεγάλη επιτυχία και υπήρξε μεγάλη συμμετοχή του ελληνικού κοινού, ιδιαίτερα στο Παναθηναϊκό Στάδιο, το μοναδικό Ολυμπιακό στάδιο που χρησιμοποιήθηκε κατά τον 19ο αιώνα.
Στις 6 Απριλίου 1896 στέφτηκε ο πρώτος Ολυμπιονίκης των σύγχρονων Ολυμπιάδων. Ήταν ο 27χρονος τότε Αμερικανός Τζέιμς Μπρένταν Κόννολλυ, που είχε νικήσει στο τριπλούν με 13,71 μ.
Για να αναδειχθεί νικητής στην Ελληνορωμαϊκή στην Ολυμπιάδα της Αθήνας το 1896 ο Καρλ Σούμαν και ο Γιώργος Τσίτας χρειάστηκε να παλεύουν... δύο μέρες! Ο λόγος ήταν ότι ο αγώνας διακόπηκε λόγω σκότους και επαναλήφθηκε την άλλη μέρα. Πάντως σε συνεχή διάρκεια το ρεκόρ είναι μεταξύ του Εσθονού Μάρτιν Κλέιν και του Φινλανδού Άλφρεντ Ασικάινεν το1912. Πάλευαν συνεχώς για 11 ώρες και 40 λεπτά.
 |
| Η είσοδος του Σπύρου Λούη στο στάδιο |
Την εποχή των Αγώνων, οι νικητές έπαιρναν ασημένιο μετάλλιο, οι δεύτεροι χάλκινο, ενώ οι τρίτοι τίποτα. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αποφάσισε αργότερα να απονείμει χρυσά, ασημένια και χάλκινα μετάλλια στους τρεις πρώτους αθλητές κάθε αγωνίσματος, ώστε να συμβαδίζουν με τις πιο πρόσφατες παραδόσεις.
Οι απόψεις αποκλίνουν σχετικά με το πόσοι, ποιοι και ποιων χωρών αθλητές έλαβαν μέρος στους Αγώνες. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αναφέρει ότι υπήρξαν συμμετοχές από 14 χώρες, χωρίς όμως να τις κατονομάζει. Επίσης, γνωρίζουμε μόνο τους 179 από τους αθλητές που έλαβαν μέρος. Η ΔΟΕ αναφέρει 241 συνολικά συμμετοχές, ενώ διάφορες πηγές 245 ή 246.
Στις γυναίκες δεν επιτρεπόταν να συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας, μια νεαρή Αθηναία, η Σταμάτα ή Μελπομένη Ρεβύθη, μητέρα ενός αγοριού 17 μηνών, έτρεξε μόνη της την επομένη του θριάμβου του Λούη τον μαραθώνιο δρόμο και ολοκλήρωσε τη διαδρομή σε 5 ώρες και 30 λεπτά, παρόλο που δεν της επετράπη να εισέλθει στο στάδιο στο τέλος της κούρσας της.
Μετά το τέλος των Αγώνων, πολλοί υποστήριξαν την ιδέα να διοργανωθούν και οι επόμενοι Αγώνες στην Αθήνα. Ο Κουμπερτέν όμως ήταν αντίθετος με αυτό, ενώ είχε ήδη αποφασιστεί το Παρίσι ως η επόμενη διοργανώτρια πόλη. Έτσι, οι Αγώνες του 1900 έγιναν στη Γαλλία. Από τότε, εκτός των εμβόλιμων Μεσοολυμπιακών Αγώνων του 1906, οι Αγώνες επέστρεψαν στην Ελλάδα μόλις το 2004, για την 28η Ολυμπιάδα.
Το κύπελλο του Σπύρου Λούη: μια ταινία μικρού μήκους, αναφορικά με την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, στην Αθήνα, τη νίκη του Σπύρου Λούη στον Μαραθώνιο Δρόμο και το Ασημένιο Κύπελλο του Μιχαήλ Μπρεάλ, που απονεμήθηκε τιμητικά στον νικητή, από το Ίδρυμα "Σταύρος Νιάρχος".
